CORONA VİRUSU KONUSUNDA ACİL DURUM VE HUKUKİ SORUMLULUKLAR BİLGİLENDİRMESİ
BAHAR E. İYİDOĞAN ULUHAN
Blog
- İSG KURULUNUN TOPLANMASI
- İşletmelerin İSG kurullarını acilen toplayarak, konuyu değerlendirmesi ve işyeri düzeyindeki önlemleri belirlemesi (Örneğin; Dezenfektanlar, yakın çalışanlar için maske vb.)
- İşverenlerin, çalışanların ne zaman bir ” risk unsuru” olarak değerlendirilebileceklerini açıkça tanımlaması ve tanımı çalışanlara bildirmesi gerekmektedir.
- BİLGİLENDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Corona virüsü ile ilgili bilgilendirme notlarının hazırlanması ve çalışanlara duyurulması gerekmektedir.
- YURTDIŞINA GİDEN ÇALIŞANLAR
Virüs riski olan ülkelere giden çalışanlar bakımından, işyeri hekiminin de görüşünü alarak 14 gün uzaktan çalışma uygulanması, tekrardan işe başlamada hekimin muayene ve onayı ile çalışan işe başlatılmalıdır.
- MOBİL ÇALIŞMA
İş Kanunu m. 14 kapsamında uzaktan çalışma düzenleyebilme yetkisinin bundan sonraki iş sözleşmelerinde bulunması ve mevcut çalışanlara da bir muvafakatname imzalatılması ile yazılı onayları alınarak uzaktan / evden çalışma yaptırılabilecektir. Evden çalışılması halinde çalışanlarca imzalanacak muvafakatname iş kazası ve fazla çalışma ücreti yönünden aşağıdaki düzenlemeleri kapsamalıdır.
- İş güvenliğine ilişkin önlemleri alma yükümlülüğünün işçide olduğunun, işverenliğin bu hususta bir yükümlülüğünün ve sorumluluğunun olmadığının açıkça belirtilmesi
- İş yeri dışındaki çalışma saatlerinin denetimi işverenlik açısından güç olduğu gibi, işçi açısından da fazla çalışma yaptığı iddiasını ispatlaması kolay değildir. Yine de bu sorunu aşabilmek için muvafakatnameye "haftalık 45 saati aşmayacak şekilde" ibaresinin eklenmesi faydalı olacaktır.
- İŞYERİ HEKİMİ
- İşyeri hekimlerinin çalışanlarla iletişimlerini güçlendirmeleri yararlı olacaktır.
- Çalışanlara kendi sağlıkları ve diğer çalışanların sağlıklarını koruma konusunda mümkün olan tüm önlemleri almaları gerektiği hatırlatılmalıdır.
- Çalışanların ne zaman bir “risk unsuru” olarak değerlendirilebileceklerini açıkça tanımlamaları ve bu tanımı çalışanlarına bildirmeleri gereklidir.
- ÇALIŞANIN BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Çalışanların işverenlerine karşı sadakat yükümlülüğü çerçevesinde diğer çalışanların güvenliğine zarar vermekten kaçınmak ve bu hususta işverenle iş birliği yapmalıdırlar. İş Sağlığı ve Güvenliğini sağlamak amacıyla çalışanlar. Bu nedenle, enfekte oldukları teyit edilmiş veya şüpheli semptomlar gösteren çalışanların bu durum hakkında işverenlerine bildirim yükümlülüğü bulunmaktadır.
- ÇALIŞANIN TEŞVİK EDİLMESİ
- İşveren çalışanlarından grip semptomları gösteren (Örneğin öksürük, ateş, kas ağrısı, nefes almada zorluk, yorgunluk vb.) çalışanların işverene bildirmelerini gerektiren bir duyuru yayınlayarak çalışanların işyeri ile ilgili sağlık ve güvenlik konularındaki endişelerini dile getirme hususunda teşvik edilmelidirler.
- Mahremiyetin korunacağı belirtilerek çalışanlar, endişelerini gizli bir şekilde dile getirebilmeliler.
- Çalışanlara kendi sağlıklarını ve diğer çalışanların sağlıklarını koruma konusundaki mümkün olan tüm önlemleri almaları hususunun gerekliliği hatırlatılmalıdır.
- İşverenler çalışanlarını tıbbı muayeneden geçmeye zorlayamazlar ancak çalışanlarına doktora görünmeleri konusunda tavsiyede bulunabilirler. Çalışanın bu durumu ret etmesi durumunda işveren çalışanına ücretli izin verebilir.
- İşin niteliğine bağlı olarak uzaktan çalışma yöntemleri de uygulanabilir.
- ÇALIŞMAYA DEVAM EDİLMESİ VEYA DURUDURULMASI
- Çalışanların işlerini işveren ile kararlaştırıldığı şekilde yerine getirmeleri esas olduğundan, çalışanların verilen görevin ifasından kaçınma hali çok istisnai durumlarda mümkündür.
- İşyerinde ciddi ve yakın bir tehlikenin ortaya çıkması durumunda (örneğin; işyerinde corona virüsü olduğu tespit edilmişse), çalışanlar işverenden; işverenin tehlikeyi saptamasını ve gidermesini isteyebilir.
- Çalışanlar güvenli olmadıkları kabul edilen bölgelerde gerçekleşeceği tespit edilen toplantılar, seminerler veya seyahatlere katılmayı ciddi ve yakın bir tehlike olması sebebiyle reddedebilir.
- Hayati tehlike arz eden bir husus işyerinde tespit edildiğinde, tehlike içeren husus giderilinceye kadar işyerindeki faaliyetlerin durdurulması gerekmektedir. Somut olayın özelliklerine göretehlikenin derecesine ve hayati riske-, işyerindeki faaliyetlerin kısmen veya tamamen durdurulması durumu söz konusu olacaktır.
- Tehlike giderilinceye kadar çalışanlar işin ifasından kaçınabilir. İşin durdurulması durumunda dahi işverenler maaş ödemeye devam etmekle yükümlüdürler.
- İşyerinde enfeksiyon tespit edilmesi durumunda, işverenin bu hususu sağlık yetkililerine bildirme yükümlülüğü vardır?
- Enfeksiyonu sağlık yetkililerine bildirme yükümlülüğü enfeksiyonu tespit eden sağlık personelinin ve doktorlara aittir. İşyerinde herhangi bir bulaşıcı hastalık olup olmadığını denetleme, değerlendirme ve eğer bu yönde bir şüphe varsa gereken önlemleri almakla yükümlüdür.
- Bu nedenle, zorunluluk olmasa dahi, işyerinde bulaşıcı bir hastalık olma ihtimalinden şüphelenen işverenlerin bu ivedilikle sağlık yetkilileri veya işyeri doktoru ile iletişime geçmesi gerektiği kanaatindeyiz.
- İş güvenliği için ortak sağlık güvenlik birimi veya hekimuzman ile çalışılmıyorsa, bu yükümlülük işverendedir. Bu süreçte gerekli acil eylem planlarının oluşturulması açısından zorunlu olmasa dahi işverenler dönemsel olarak uzman firma veya kişiler ile çalışılabilir.
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de endişeye sebep veren corona virüsü kapsamında işverenlerin karşılaşabileceği sorunlara yönelik hazırladığımız bilgilendirme kılavuzunu sizlerle paylaşmak isteriz.
Bu kılavuzu bilgi almak amacıyla kullanabilirsiniz ancak mevcut durum hakkında gelişmeler oldukça işverenleri ilgilendiren mevzuatta da değişiklikler olması durumu söz konusudur. Bu kılavuzda yer alan bilgiler 11 Mart 2020 tarihi itibariyle güncel olup, kılavuzda özet niteliğinde yer alan bilgilerin konu ya ilişkin kapsamlı hukuki tavsiye olarak nazara alınmamasını tarafımızca rica olunur.
ULUHAN HUKUK BÜROSU
